مراحل کاشت ایمپلنت دندان از صفر تا صد به زبان ساده

وقتی یک دندان را از دست می‌دهی، جای خالی‌اش هم زیبایی لبخند را دستخوش تغییر می‌کند و هم روی توانایی جویدن تاثیر می‌گذارد. ایمپلنت دندان همان راه‌حلی است که مانند ریشه‌ای محکم جایگزین دندان از دست رفته می‌شود — به شرطی که مراحل آن به درستی طی شود. در این مقاله، قدم به قدم با فرآیند کاشت ایمپلنت آشنا می‌شویم، از اولین مشاوره تا قرار دادن تاج نهایی، و نکات مهمی که باید بدانی.

مشاوره و ارزیابی اولیه

قبل از هر کاری، باید به یک متخصص ایمپلنت یا جراح فک و صورت مراجعه کنی تا وضعیت عمومی فک، لثه و دندان‌ها معاینه شود.

• پزشک از تو اطلاعات کامل پزشکی، داروهایی که مصرف می‌کنی، بیماری‌های زمینه‌ای (مثل دیابت، فشار خون، پوکی استخوان) را می‌گیرد.

• عکس‌برداری رادیوگرافی پانورامیک + سی‌تی اسکن (CBCT) از فک‌ها گرفته می‌شود تا وضعیت استخوان، مسیر عصب‌ها، ارتفاع و ضخامت استخوان فک بررسی گردد.

• اگر دندان‌های مجاور یا لثه‌ها مشکل داشته باشند (مثلاً بیماری لثه فعال)، درمان آن‌ها در همین مرحله انجام خواهد شد.

• در این مرحله، با تو درباره گزینه‌های ایمپلنت (یک مرحله‌ای، دو مرحله‌ای، ایمپلنت فوری) صحبت می‌شود و بهترین طرح درمان انتخاب می‌شود.

تکنولوژی‌های دیجیتال و نرم‌افزارهای برنامه‌ریزی سه‌بعدی کمک می‌کنند که موقعیت دقیق ایمپلنت در استخوان پیش از جراحی تعیین شود و خطاها کاهش یابد.

آماده‌سازی فک و لثه

اگر لثه یا استخوان در محل کاشت به اندازه کافی سالم نباشند، باید کارهایی انجام شود:

• درمان بیماری‌های لثه (اگر التهاب یا عفونت وجود داشته باشد).

• پاک‌سازی کامل پلاک و جرم از دندان‌ها.

• در مواردی که استخوان تحلیل رفته باشد، نیاز به پیوند استخوان است.

• در فک بالا، اگر سینوس‌ها پایین آمده باشند، ممکن است نیاز به لیفت سینوس باشد.

مقالات مرتبط : ایمپلنت فوری چیست؟ بررسی مزایا و معایب

کشیدن دندان (در صورت نیاز)

اگر دندانی که باید جایگزین شود هنوز باقی باشد—آن را باید کشید:

• دندانپزشک با بی‌حسی موضعی، دندان را با دقت خارج می‌کند.

• در مواردی می‌توان کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت را همزمان انجام داد (ایمپلنت فوری) — اما این فقط زمانی ممکن است که شرایط استخوان و لثه مساعد باشد.

• اگر کشیدن دندان به تنهایی انجام شود، باید چند هفته صبر کرد تا لثه ترمیم شود قبل از انجام جراحی کاشت.

پیوند استخوان یا لیفت سینوس (در صورت لزوم)

در برخی بیماران، استخوان کافی جهت تثبیت ایمپلنت وجود ندارد. در این حالت:

• پیوند استخوان انجام می‌شود: استخوان طبیعی یا مصنوعی در محل مورد نیاز قرار می‌گیرد تا ساختار استخوانی کافی فراهم شود.

• لیفت سینوس: در فک بالا، اگر فضای سینوس بیش از حد به پایین آمده باشد، سینوس را به بالا جابه‌جا می‌کنند و زیر آن استخوان اضافه می‌کنند تا ارتفاع لازم فراهم شود.

• پس از این اقدامات، باید زمانی برای بهبود دادن استخوان جدید داده شود (معمولاً ۳ تا ۶ ماه).

جراحی قرار دادن فیکسچر (پایه ایمپلنت)

بعد از اینکه وضعیت استخوان آماده شد، نوبت به کاشت پایه ایمپلنت (فیکسچر) می‌رسد:

• تحت بی‌حسی موضعی بیمار بدون درد تجربه می‌کند.

• دندانپزشک لثه را باز می‌کند تا به استخوان دسترسی یابد.

• با مته‌های مخصوص، حفره‌ای در استخوان ایجاد می‌شود، با دقت بر عمق، زاویه و مسیر مناسب.

• فیکسچر (معمولاً از تیتانیوم) در حفره قرار می‌گیرد و با پیچ مخصوص فیکس می‌شود.

• گاهی روی فیکسچر، درپوش یا “Cover Screw” گذاشته می‌شود تا لثه روی آن بسته شود.

دوره ادغام استخوان و ایمپلنت (Osseointegration)

یکی از مهم‌ترین مراحل موفقیت ایمپلنت همین دوره است:

• پس از قرار دادن فیکسچر، باید زمانی بدهی تا استخوان با سطح ایمپلنت جوش بخورد (ادغام شود).

• این فرآیند ممکن است بین ۳ تا ۶ ماه (گاهی بیشتر) طول بکشد، بسته به کیفیت استخوان، سلامت عمومی و نوع ایمپلنت.

• در این مدت، فعالیت‌های سنگین جویدن روی محل ایمپلنت باید محدود شود.

• پزشک ممکن است کلاهک حفاظتی (healing cap) قرار دهد تا لثه شکل بگیرد، و ایمپلنت از آسیب خارجی محافظت شود.

قرار دادن اباتمنت

بعد از اینکه ایمپلنت به خوبی با استخوان جوش خورد:

• لثه باز می‌شود (یا اگر مدل پانچ باشد، سوراخ کوچکی ایجاد می‌شود) تا دسترسی به فیکسچر فراهم شود.

• اباتمنت، قطعه‌ای که ارتباط بین فیکسچر و تاج را برقرار می‌کند، به ایمپلنت وصل می‌شود.

• در این مرحله ممکن است یک روکش موقت روی اباتمنت گذاشته شود تا لثه به شکل طبیعی بیاید.

قالب‌گیری و ساخت تاج

وقتی وضعیت لثه و اباتمنت آماده شد:

• قالب مخصوصی از دندان و فک گرفته می‌شود (به کمک مواد مخصوص قالب‌گیری یا اسکن دیجیتال).

• لابراتوار دندانپزشکی با استفاده از قالب، تاج (روکش) را به گونه‌ای طراحی می‌کند که دقیقاً شبیه دندان‌های طبیعی باشد.

• تاج ممکن است از مواد مختلفی مثل زیرکونیا، سرامیک، فلز-سرامیک ساخته شود.

نصب تاج نهایی

در مرحله نهایی:

• تاج نهایی (روکش دائمی) روی اباتمنت سوار می‌شود — یا با پیچ یا چسب مخصوص.

• اگر پیچ استفاده شود، سوراخ پیچ بعداً با ماده همرنگ دندان پوشانده می‌شود.

• پس از نصب تاج، تنظیمات جزئی انجام می‌شود تا تماس با دندان‌های مقابل صحیح باشد.

• پروسه تمام شده است و ایمپلنت آماده استفاده روزمره است.

مقالات مرتبط : هزینه ایمپلنت دندان در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟

مراقبت پس از ایمپلنت

این مرحله حیاتی است برای ماندگاری ایمپلنت:

• مسواک زدن ملایم و استفاده از نخ دندان مخصوص

• استفاده از آب نمک ولرم یا دهان‌شویه تجویزی

• عدم جویدن اجسام بسیار سخت یا غذاهای خشک در روزهای اولیه

• مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ

• پرهیز از سیگار و دخانیات (ژئوکسیژن لثه را مختل می‌کند)

• کنترل بیماری‌های سیستمیک مثل دیابت

جدول زمانی تقریبی

در حالت ایمپلنت فوری یا روش‌های جدید دیجیتال، ممکن است زمان‌ها کوتاه‌تر شود، اما شرایط بیمار باید بسیار مساعد باشد.

نکات مهم برای موفقیت کاشت ایمپلنت

• انتخاب متخصص ایمپلنت با تجربه که سابقه موفق داشته باشد

• استفاده از مواد و برندهای معتبر ایمپلنت

• رعایت دقیق بهداشت دهان

• مراقبت از شرایط عمومی بدن (تغذیه، کنترل قند خون، سیگار نکشیدن)

• پیگیری و معاینات منظم پس از درمان

• در مواردی که استخوان کم است، صبر کافی پس از پیوند استخوان داده شود

سؤالات متداول

۱. آیا ایمپلنت دندان درد دارد؟
خیر، در طول جراحی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بیمار دردی محسوس ندارد. پس از جراحی ممکن است کمی درد، تورم یا ناراحتی در محل وجود داشته باشد که معمولاً با دارو کنترل می‌شود.

۲. آیا همه افراد می‌توانند ایمپلنت بگذارند؟
نه. افرادی که بیماری‌های سیستمیک کنترل نشده مثل دیابت شدید، پوکی شدید استخوان، بیماری‌های لثه فعال یا سیگار زیاد مصرف می‌کنند ممکن است گزینه مناسبی نباشند یا نیاز به اقدامات جانبی داشته باشند.

۳. چه مدت طول می‌کشد تا ایمپلنت آماده استفاده شود؟
معمولاً بین ۳ تا ۹ ماه — بسته به وضعیت استخوان و نوع درمان — اما در برخی روش‌های خاص ممکن است کوتاه‌تر باشد.

۴. ایمپلنت فوری چیست؟
نوعی روش که در آن کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت در یک جلسه یا نزدیک به هم انجام می‌شود. اما باید شرایط استخوان مناسب باشد و ریسک آن بالاتر است.

۵. عمر ایمپلنت چقدر است؟
اگر به خوبی مراقبت شود، ایمپلنت می‌تواند تا آخر عمر بماند. ولی برخی عوامل مثل بهداشت ضعیف، بیماری‌های لثه، یا وارد آمدن فشار زیاد می‌تواند باعث شکست ایمپلنت شود.

۶. هزینه ایمپلنت چقدر است؟
هزینه بستگی به تعداد ایمپلنت‌ها، نوع برند، نیاز به پیوند استخوان، شهر یا کلینیک دارد — نمی‌توان عدد دقیقی گفت، ولی بهتر است در جلسه مشاوره قیمت دقیق از دکتر بپرسی.