اگر فکر می‌کنید روزی دوبار مسواک زدن برای داشتن دندان‌های سالم کافی است، باید بگویم تنها نیستید — اما متأسفانه اشتباه می‌کنید!بسیاری از افراد با نیت مراقبت از دندان‌هایشان کارهایی انجام می‌دهند که نه‌تنها کمکی به سلامت دهانشان نمی‌کند، بلکه در بلندمدت باعث پوسیدگی، تحلیل لثه یا حتی از دست دادن دندان‌ها می‌شود.
دهان و دندان فقط بخش کوچکی از بدن نیستند؛ بلکه آینه‌ای از سلامت کلی بدن‌اند. بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند به بیماری‌های قلبی، دیابت و حتی مشکلات گوارشی منجر شود. در این مقاله از دندان۲۴، به بررسی ۵ اشتباه رایج بیماران در مراقبت از دندان می‌پردازیم که اغلب نادیده گرفته می‌شوند اما تأثیر بزرگی بر سلامت دهان دارند.
۱. مسواک زدن اشتباه (نه فقط کم، بلکه غلط)
بسیاری از بیماران تصور می‌کنند هرچه با فشار بیشتری مسواک بزنند، دندان‌هایشان تمیزتر می‌شود. اما واقعیت کاملاً برعکس است!
مسواک زدن خشن می‌تواند به تحلیل لثه و سایش مینای دندان منجر شود. در حالی که هدف از مسواک زدن، پاک کردن پلاک با حرکات آرام و دایره‌ای است، نه تراشیدن جرم با فشار.
اشتباهات رایج در مسواک زدن:
استفاده از مسواک زبر
مسواک زدن کمتر از دو دقیقه
تمرکز فقط روی دندان‌های جلو
مسواک زدن بلافاصله بعد از خوردن غذاهای اسیدی
نکته کلیدی:
از مسواک نرم استفاده کنید و با حرکات ملایم و دایره‌ای هر سطح دندان را تمیز کنید. همچنین، حداقل ۳۰ دقیقه پس از خوردن غذاهای اسیدی مانند پرتقال یا نوشابه، مسواک بزنید تا مینای دندان آسیب نبیند.
همچنین اگر به دنبال پیدا کردن بهترین کلینیک در اطراف خود هستید مانند بهترین کلینیک دندانپزشکی در صادقیه به سایت دندان 24 مراجعه کنید.
۲. نادیده گرفتن نخ دندان
اگر فکر می‌کنید مسواک به‌تنهایی کافی است، وقت آن رسیده که در این باور تجدید نظر کنید.
طبق تحقیقات انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، بیش از ۳۰٪ سطح دندان‌ها در تماس با دندان مجاور قرار دارد؛ یعنی جایی که مسواک به آن نمی‌رسد.
وقتی نخ دندان نمی‌کشید، پلاک و باکتری‌ها بین دندان‌ها باقی می‌مانند و در نهایت باعث پوسیدگی بین‌دندانی و بوی بد دهان می‌شوند.
اشتباهات رایج بیماران:
استفاده نکردن از نخ دندان به دلیل خونریزی لثه
کشیدن نخ دندان به‌صورت خشن
استفاده گاه‌به‌گاه (نه روزانه)
راهکار:
اگر در هنگام نخ کشیدن لثه شما خونریزی دارد، نشانه‌ی التهاب است، نه اینکه نخ دندان مضر باشد. به استفاده منظم ادامه دهید؛ در عرض چند روز، لثه‌ها سالم‌تر شده و خونریزی قطع می‌شود.
۳. مراجعه نکردن منظم به دندانپزشک
شاید یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات بیماران این باشد که فقط زمانی به دندانپزشک مراجعه می‌کنند که دندان درد دارند.
در واقع، بیماری‌های دهان و دندان معمولاً در مراحل اولیه بدون درد هستند. وقتی درد ظاهر می‌شود، معمولاً پوسیدگی یا عفونت پیشرفته شده است.
چرا مراجعه منظم اهمیت دارد؟
شناسایی زودهنگام پوسیدگی و بیماری لثه
پاک‌سازی حرفه‌ای جرم‌هایی که با مسواک از بین نمی‌روند
پیشگیری از درمان‌های پرهزینه مانند عصب‌کشی و ایمپلنت
بهتر است هر شش ماه یک‌بار برای معاینه و جرم‌گیری به دندانپزشک مراجعه کنید — حتی اگر هیچ درد یا مشکلی احساس نمی‌کنید.
۴. مصرف بی‌رویه نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های شیرین یا اسیدی
حتی اگر مسواک‌زن حرفه‌ای باشید، مصرف زیاد نوشیدنی‌های گازدار، آب‌میوه‌های صنعتی، قهوه و نوشابه می‌تواند دشمن شماره یک مینای دندان شما باشد.
این نوشیدنی‌ها دارای قند و اسید بالا هستند که سطح دندان را نرم کرده و باکتری‌ها را برای تولید اسید بیشتر تحریک می‌کنند. نتیجه؟ پوسیدگی سریع‌تر، لکه‌های زرد و حساسیت دندانی.
عادت‌های مضر دیگر:
مکیدن طولانی‌مدت آب‌نبات
نوشیدن مداوم قهوه یا چای تیره بدون آبکشی دهان
مصرف نوشابه با نی در تماس مستقیم با دندان‌ها
راهکارهای ساده:
پس از مصرف نوشیدنی‌های اسیدی، دهان خود را با آب بشویید.
مصرف نوشیدنی‌های شیرین را به وعده‌های اصلی محدود کنید، نه میان‌وعده‌ها.
از آدامس بدون قند برای تحریک ترشح بزاق استفاده کنید.
۵. بی‌توجهی به زبان و لثه
مراقبت از دهان فقط به دندان‌ها محدود نمی‌شود. زبان و لثه نقش مهمی در سلامت دهان دارند.
روی زبان، میلیون‌ها باکتری زندگی می‌کنند که اگر پاک نشوند، باعث بوی بد دهان و حتی عفونت‌های قارچی می‌شوند.
از طرف دیگر، لثه‌ها پایه‌ی دندان‌ها هستند؛ اگر آن‌ها بیمار شوند، دندان‌های سالم هم ممکن است لق شوند.
نشانه‌های هشداردهنده بیماری لثه:
خونریزی هنگام مسواک زدن
تورم یا تغییر رنگ لثه‌ها
بوی بد مداوم دهان
عقب‌رفتگی لثه‌ها
راهکارهای مراقبتی:
استفاده از تمیزکننده زبان (Tongue Scraper)
ماساژ ملایم لثه‌ها با انگشت یا مسواک نرم
استفاده از دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال (با تجویز دندانپزشک)
توصیه‌های تکمیلی برای حفظ سلامت دندان‌ها
مسواک خود را هر سه ماه یک‌بار تعویض کنید.
از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
بعد از هر وعده غذایی، دهان خود را با آب یا دهان‌شویه بشویید.
از دندان‌های خود برای باز کردن در بطری یا گاز گرفتن اجسام سفت استفاده نکنید.
اگر دندان قروچه دارید (به‌ویژه در خواب)، از محافظ شبانه (نایت‌گارد) استفاده کنید.
جمع‌بندی
سلامت دهان و دندان فقط با مسواک زدن حاصل نمی‌شود، بلکه نتیجه‌ی مجموعه‌ای از عادات درست است.
اگر بخواهیم خلاصه بگوییم، پنج اشتباه رایج بیماران در مراقبت از دندان شامل موارد زیر است:
مسواک زدن نادرست
استفاده نکردن از نخ دندان
بی‌توجهی به معاینه‌های دوره‌ای
مصرف زیاد نوشیدنی‌های شیرین و اسیدی
نادیده گرفتن زبان و لثه
پرهیز از این اشتباهات ساده، می‌تواند شما را از بسیاری از مشکلات و هزینه‌های دندانپزشکی نجات دهد.
سوالات متداول
۱. چند بار در روز باید مسواک بزنم؟
دو بار در روز، صبح و شب، کافی است. اما اگر بعد از ناهار یا خوردن مواد شیرین دهان خود را با آب بشویید، بسیار مفیدتر خواهد بود.
۲. آیا استفاده از دهان‌شویه ضروری است؟
نه برای همه، اما برای افرادی که دچار التهاب لثه یا بوی بد دهان هستند، دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال (با تجویز دندانپزشک) می‌تواند مفید باشد.
۳. بهترین زمان برای تعویض مسواک چه زمانی است؟
هر ۳ ماه یک‌بار یا هر زمان که موهای مسواک خم و ساییده شوند.
۴. آیا استفاده از خمیر دندان سفیدکننده ضرر دارد؟
بعضی از خمیر دندان‌های سفیدکننده دارای ذرات ساینده‌اند که در استفاده‌ی طولانی‌مدت ممکن است به مینای دندان آسیب بزنند. بهتر است با مشورت دندانپزشک انتخاب شوند.
۵. اگر لثه‌هایم موقع مسواک زدن خونریزی کند، چه باید بکنم؟
به احتمال زیاد دچار التهاب لثه هستید. مسواک زدن و نخ کشیدن را ادامه دهید و به دندانپزشک مراجعه کنید. معمولاً با تمیزی منظم دهان، خونریزی پس از چند روز کاهش می‌یابد.
