بیوپسی لثه روشی است که در آن نمونه کوچکی از بافت لثه برای بررسی دقیق‌تر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این کار مثل برداشتن یک نمونه کوچک از باغچه برای بررسی سلامت گیاهان است. گاهی اوقات در لثه‌ها ضایعات یا تغییراتی دیده می‌شود که دلایل مختلفی می‌توانند داشته باشند. با بیوپسی می‌توان این تغییرات را بررسی کرد و تشخیص داد که آیا ناشی از یک بیماری جدی هستند یا خیر. این روش به ویژه برای تشخیص زودهنگام سرطان دهان و بیماری‌های لثه بسیار مهم است. همچنین، بیوپسی به دندانپزشک کمک می‌کند تا بین بیماری‌های مختلفی که علائم مشابهی دارند، تفاوت قائل شود و بهترین درمان را برای بیمار انتخاب کند.
دلایل انجام بیوپسی لثه
بیوپسی لثه به دلایل مختلفی انجام می‌شود. از جمله این دلایل می‌توان به تشخیص دقیق بیماری‌های لثه‌ای مانند عفونت‌ها و التهاب‌ها، تشخیص زودهنگام سرطان دهان، تعیین ماهیت ضایعات مشکوک در لثه، تشخیص و تفکیک بین بیماری‌های مختلف با علائم مشابه، تشخیص بیماری‌های سیستمیک که در لثه‌ها تظاهر می‌کنند و بررسی واکنش بافت لثه به درمان اشاره کرد.
چه کسانی نیاز به بیوپسی لثه دارند؟
به طور کلی، افرادی که با علائمی مانند لکه‌های سفید یا قرمز روی لثه، زخم‌های لثه‌ای که بهبود نمی‌یابند، تورم لثه، تغییراتی در لثه که باعث شل شدن دندان‌ها می‌شود یا هرگونه ضایعه غیرعادی در دهان مواجه هستند، ممکن است نیاز به بیوپسی لثه داشته باشند. همچنین، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند یا سابقه خانوادگی سرطان دهان دارند، در گروه پرخطر برای انجام بیوپسی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، دندانپزشکان ممکن است برای تشخیص دقیق برخی از بیماری‌های لثه‌ای که علائم مبهمی دارند یا برای تایید تشخیص‌های بالینی، بیوپسی لثه را توصیه کنند. به طور کلی، تصمیم‌گیری در مورد نیاز به بیوپسی لثه بر عهده دندانپزشک است و با توجه به علائم بیمار، نتایج معاینه بالینی و سایر عوامل مرتبط، این روش درمانی تجویز می‌شود.
آزمایش‌های قبل از بیوپسی لثه
قبل از انجام بیوپسی لثه، دندانپزشک معمولاً آزمایشات خاصی را برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت بیمار و اطمینان از ایمنی این عمل درخواست می‌کند. این آزمایش‌ها به دندانپزشک کمک می‌کند تا برنامه درمانی مناسبی را برای بیمار تنظیم کند و از بروز هرگونه عارضه احتمالی جلوگیری کند. برخی از آزمایش‌های رایج قبل از بیوپسی لثه عبارتند از:
- آزمایش خون: این آزمایش به منظور بررسی شمارش کامل خون، عملکرد کبد و کلیه‌ها، و همچنین بررسی وجود هرگونه عفونت انجام می‌شود. نتایج این آزمایش به دندانپزشک کمک می‌کند تا از توانایی لخته شدن خون بیمار و وجود هرگونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است بر نتیجه بیوپسی تأثیر بگذارد، اطمینان حاصل کند.
- عکس‌برداری: دندانپزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر ضایعه لثه و استخوان‌های اطراف آن، از روش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی استفاده کند. این تصاویر به دندانپزشک کمک می‌کنند تا اندازه، شکل و موقعیت ضایعه را به دقت بررسی کند و برنامه درمانی مناسبی را انتخاب کند.
- آلرژی: اگر بیمار به داروهای بی‌حسی یا سایر مواد استفاده شده در حین بیوپسی حساسیت داشته باشد، اطلاع از این موضوع بسیار مهم است. بنابراین، دندانپزشک ممکن است از بیمار در مورد سابقه آلرژی سوال کند.
علاوه بر آزمایش‌های فوق، دندانپزشک ممکن است بسته به شرایط خاص هر بیمار، آزمایش‌های دیگری را نیز درخواست کند. به طور کلی، هدف از انجام این آزمایش‌ها، ارزیابی دقیق وضعیت سلامت بیمار و اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن عمل بیوپسی است.
انواع بیوپسی لثه
بیوپسی برشی: در این روش، بخش کوچکی از ضایعه برداشته می‌شود و برای بررسی به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می‌شود. این روش برای ضایعات بزرگ‌تر که برداشتن کامل آن‌ها ممکن است باعث ایجاد عوارض شود، مناسب‌تر است.
بیوپسی اکسیزیونال: در این روش، کل ضایعه به همراه حاشیه‌های سالم آن برداشته می‌شود. این روش هم برای تشخیص و هم برای درمان ضایعات کوچک‌تر مناسب است.
بیوپسی سوزنی: در این روش، از یک سوزن مخصوص برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت استفاده می‌شود. این روش برای ضایعاتی که در عمق بافت قرار دارند، مناسب‌تر است.
بیوپسی براش: این روش یک روش غیرتهاجمی است که در آن با استفاده از یک برس نرم، سلول‌های سطحی ضایعه برداشته می‌شوند. این روش برای تشخیص اولیه برخی از بیماری‌ها، مانند سرطان دهان، مفید است.
هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب نوع بیوپسی به عوامل مختلفی مانند اندازه و محل ضایعه، نوع ضایعه، و هدف از انجام بیوپسی بستگی دارد. دندانپزشک با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را برای او انتخاب خواهد کرد.
خطرات و عوارض بیوپسی لثه
بیوپسی لثه، اگرچه روشی معمول و ایمن برای تشخیص بیماری‌های لثه است، اما مانند هر عمل پزشکی دیگر، با برخی خطرات و عوارض همراه است. خوشبختانه، این عوارض معمولاً خفیف و موقتی هستند و با مراقبت‌های مناسب به سرعت برطرف می‌شوند.
یکی از شایع‌ترین عوارض بیوپسی لثه، خونریزی است. معمولاً خونریزی پس از بیوپسی جزئی و قابل کنترل است و با فشار دادن گاز استریل به محل بیوپسی به سرعت متوقف می‌شود. با این حال، در برخی موارد، خونریزی ممکن است شدیدتر باشد و نیاز به اقدامات درمانی بیشتری داشته باشد.
عارضه دیگری که ممکن است پس از بیوپسی لثه رخ دهد، تورم و درد در ناحیه بیوپسی است. این عوارض معمولاً با مصرف مسکن‌های ساده و استفاده از کمپرس سرد قابل کنترل هستند. همچنین، ممکن است در محل بیوپسی، عفونت ایجاد شود که در این صورت، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است.
از دیگر عوارض نادر بیوپسی لثه می‌توان به بی حسی طولانی مدت، آسیب به اعصاب، و ایجاد زخم اشاره کرد. این عوارض معمولاً به دلیل خطای پزشکی یا وجود شرایط خاص در بیمار رخ می‌دهند و با مراقبت‌های مناسب به تدریج بهبود می‌یابند.
لازم به ذکر است که احتمال بروز عوارض پس از بیوپسی لثه بسیار کم است و با انتخاب یک دندانپزشک باتجربه و رعایت مراقبت‌های بعد از عمل، می‌توان این احتمال را به حداقل رساند.
به طور کلی، مزایای بیوپسی لثه در تشخیص دقیق بیماری‌ها و درمان به موقع آن‌ها، بسیار بیشتر از خطرات و عوارض آن است. بنابراین، اگر دندانپزشک شما بیوپسی لثه را برای شما تجویز کرده است، بهتر است با رعایت توصیه‌های پزشک، نگرانی‌های خود را برطرف کرده و با خیال راحت این عمل را انجام دهید.
جمع‌بندی
بیوپسی لثه یک روش تشخیصی مهم و ایمن است که به تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و درمان موثر آن‌ها کمک می‌کند. اگر دندانپزشک هایی که در دندان 24 معرفی می‌شوند به شما بیوپسی را توصیه کرد، نگران نباشید و با خیال راحت این روش را انجام دهید . چند نمونه از مراکز معرفی شده در مجموعه دندان 24 را در زیر ذکر کرده ایم:
بهترین کلینیک دندانپزشکی در سعادت آباد
بهترین کلینیک دندانپزشکی در پونک
